W dniu 10 maja 2021 r. została podpisana umowa nr POIS.02.05.00-00-0002/20-00 o dofinansowanie przedsięwzięcia pn.: „Usunięcie niewłaściwie składowanych odpadów w Policach przy ul. Kamiennej”, w ramach w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020, Oś priorytetowa: II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, Działanie: 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego.
Wydarzenie to miało fundamentalne znaczenie i dało szansę na rozwiązanie problemu zanieczyszczenia nieruchomości odpadami składowanymi w miejscu do tego nieprzeznaczonym.
Miejscem realizacji projektu jest w województwie zachodniopomorskim, powiat policki, gmina Police, na terenie niżej wymienionych nieruchomości położonych w Policach przy ul. Kamiennej.
Tabela nr 1. Zestawienie nieruchomości objętych inwestycją
|
Lp. |
Numer działki |
Obręb |
Powierzchnia objęta zadaniem [ha] |
|
1. |
2532 |
6 - Gmina Police |
0,6410 |
|
2. |
2533/1 |
6 - Gmina Police |
0,1469 |
|
3. |
2533/2 |
6 - Gmina Police |
3,3040 |
|
4. |
1973/41 |
6 - Gmina Police |
0,1439 |
|
5. |
1973/48 (część) |
6 - Gmina Police |
0,3770 |
|
Łącznie |
4,6158 ha |
||
Źródło: Opracowanie własne.
Wymienione nieruchomości zlokalizowane są w centralnej części miasta Police, na północ od zabudowań miasta (na południe od zakładów chemicznych). Jest to peryferyjna, północna część miasta. Teren graniczy od północy z kombinatem chemicznym, Grupą Azoty Zakłady Chemiczne „Police” SA. Od wschodu teren ograniczony jest linią kolejową, następnie otoczony jest nieużytkami zadrzewionymi oraz terenami działalności usługowo-przemysłowej. Granicę południową wyznacza ul. Kamienna, po stronie zachodniej występują zabudowania produkcyjno-usługowe, a dalej teren zalesiony (były teren fabryki benzyny syntetycznej).
Cele projektu
Celem bezpośrednim projektu jest osiągnięcie stanu, który nie będzie zagrażał człowiekowi i środowisku, poprzez usunięcie i zagospodarowanie niewłaściwie składowanych odpadów na terenie nieruchomości zlokalizowanych w Policach przy ul. Kamiennej. Ponadto, przywrócenie wartości użytkowych zanieczyszczonego terenu i nadanie mu nowych funkcji związanych ze zwiększeniem powierzchni biologicznie czynnej poprzez powstanie terenu zielonego w mieście.
Cele pośrednie podzielono na trzy obszary, tj.:
Środowiskowy:
- remediacją i rekultywacja zanieczyszczonego terenu na powierzchni 4,61 ha i stworzenie nowej, publicznej i ogólnodostępnej przestrzeni zielonej w Policach,
- zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej o 2,59 ha, poprzez nasadzenia zieleni, w tym drzew i krzewów oraz wysiew traw,
- przekształcenie obecnego terenu w przestrzeń o dużej bioróżnorodności, zapewniającej dobre warunki do bytowania owadów, ptaków i drobnych ssaków,
- ograniczenie hałasu występującego w środowisku miejskim,
- poprawa jakości powietrza, wód podziemnych i gleby na obszarze ścisłego oddziaływania projektu;
Społeczny:
- poprawa jakości życia poprzez rewitalizację aktualnej oraz stworzenie nowej przestrzeni w mieście, pozwalająca na aktywny wypoczynek i rekreację,
- zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców na temat zagrożeń płynących z nielegalnego składowania odpadów oraz roli zorganizowanych terenów zielonych w mieście;
Gospodarczy:
- zwiększenie atrakcyjności gospodarczej na obszarze funkcjonowania projektu poprzez stworzenie warunków dla rozwoju inicjatyw z sektora mikro i małych przedsiębiorstw,
- poprawa walorów rekreacyjnych Polic i tym samym stworzenie podstaw do pobudzenia wzrostu gospodarczego poprzez rozwój turystyki.
Wdrożenie projektu przyczyni się do zagospodarowania zgodnie z przepisami prawa odpadów nielegalnie zalegających w mieście, stanowiących zagrożenie dla ekosystemu i zdrowia oraz poprawy bezpieczeństwa ludzi. Ponadto, do wypromowania miejskiego systemu regeneracji i wymiany powietrza, co pozytywnie wpłynie na jakość życia mieszkańców dzięki powstaniu terenu zielonego pełniącego funkcje zdrowotne i rekreacyjne.
Cel ekologiczny:
Ogólnym celem ekologicznym przedsięwzięcia będzie poprawa stanu środowiska naturalnego w obszarze oddziaływania projektu poprzez zwiększenie powierzchni terenów zieleni, powstałych dzięki rekultywacji (wraz z remediacją) obszarów zdegradowanych i zanieczyszczonych działalnością człowieka, a także polepszenie stanu funkcjonującej tu zieleni, jakości gleb, wód podziemnych i powietrza.
Odbiorcy końcowi (Beneficjenci)
Realizacja projektu przyczyni się do zaspokojenia potrzeb głównej grupy docelowej projektu, tj. mieszkańców gminy Police (w tym miasta Police), szczególnie zainteresowanych likwidacją składowiska nielegalnych odpadów przy ul. Kamiennej w Policach, a tym samym poprawą poziomu ich bezpieczeństwa i stanu zdrowia.
Istotne zmniejszenie zagrożenia, wynikającego m.in. z notowanych cyklicznie na wskazanym terenie podpaleń odpadów, zapewni wzrost bezpieczeństwa pożarowego, epidemiologicznego i zdrowotnego 41 288 mieszkańcom gminy Police, w tym 32 490 mieszkańcom miasta. Dodatkowym atutem przedsięwzięcia jest jego efekt końcowy w postaci nowej powierzchni biologicznie czynnej, co z pewnością poprawi dostępność do tego typu infrastruktury zielonej w mieście osobom z obszaru oddziaływania.
Drugą grupę docelową stanowią władze samorządu gminnego i powiatowego oraz administracji rządowej w terenie reprezentującej Skarb Państwa, które ze względów właścicielskich względem nieruchomości objętych projektem oraz w świetle nieskuteczności komorniczej i braku perspektyw wyegzekwowania od podmiotu odpowiedzialnego za zanieczyszczenie środowiska obowiązku likwidacji składowiska, zobligowane są do podjęcia skutecznych działań zmierzających do usunięcia odpadów.
Wskaźniki projektu
Projekt realizuje wskaźniki wykonania rzeczowego, w tym:
- wskaźniki produktu:
- łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów (CI22);
- liczba ośrodków miejskich, w których realizowane są projekty dotyczące zieleni miejskiej;
- liczba obiektów, na których przeprowadzono rekultywację;
- liczba obiektów dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami;
- wskaźniki rezultatu bezpośredniego:
- dodatkowa powierzchnia biologicznie czynna uzyskana w wyniku realizacji projektów;
- masa odpadów poddanych ostatecznemu procesowi odzysku lub ostatecznemu procesowi unieszkodliwiania.
Zakres rzeczowy oraz koszt przedsięwzięcia
Projekt przewiduje usunięcie odpadów, a następnie remediację oraz rekultywację obszaru o powierzchni ponad 4,61 ha, zlokalizowanego w Policach przy ulicy Kamiennej.
Założenia projektu
- usunięcie i zagospodarowanie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa odpadów zgromadzonych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania
Przewiduje się zastosowanie dwuetapowej technologii likwidacji odpadów zgromadzonych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania:
ETAP I: wysortowanie z ogólnej masy odpadów surowców wtórnych, w celu ich recyklingu lub odzysku (w tym produkcji paliwa alternatywnego);
ETAP II: przetworzenie pozostałej masy odpadów zawierającej głównie zmieszane odpady budowlane tj. glebę, ziemię i kamienie, na kruszywa przydatne do wykorzystania w celu rekultywacji terenów zdegradowanych, na podbudowy drogowe, itp.
- rekultywację wraz z remediacją terenu po usunięciu zanieczyszczenia w postaci odpadów.
Zakłada się rekultywację terenu z utworzeniem powierzchni biologicznie czynnej (co najmniej 50% objętego projektem), z nasadzeniami drzew i krzewów oraz wysiewem traw na całej powierzchni biologicznie czynnej.
Prace remediacyjne będą polegały na wydobyciu zanieczyszczonego gruntu zidentyfikowanego na terenie nieruchomości, z wyznaczonych w planie remediacji obszarów wymagających przeprowadzenia remediacji, a powstały odpad zostanie przekazany do zagospodarowania zgodnie z przepisami prawa. Powstałe po wydobyciu zanieczyszczonego urobku wyrobiska zostaną uzupełnione gruntem niezanieczyszczonym, a następnie wyrównany.
W ramach prac rekultywacyjnych planuje się przeprowadzenie rekultywacji technicznej poprzez niwelację terenu oraz nawiezienie materiału ziemistego na warstwę rekultywacyjną w celu odtworzenia warstwy biologicznej, a następnie rekultywacji biologicznej poprzez wysiew traw i nasadzenia zieleni niskiej i wysokiej wraz z późniejszą pielęgnacją.
Procedura sygnalizowania potencjalnych nieprawidłowości lub nadużyć finansowych 315KB (PDF)
Wykonawcy projektu
Realizatorem I etapu projektu związanego z usunięciem i zagospodarowaniem zgodnie z przepisami prawa odpadów niewłaściwie składowanych na terenie nieruchomości przy ul. Kamiennej w Policach, została forma BFK Polska sp. z o.o. wyłoniona w drodze przetargu nieograniczonego, z którą Powiat Policki w dniu 17 października 2022 r. podpisał umowę wykonawstwa. Zadaniem wykonawcy było usunięcie i zagospodarowanie 53 tysięcy metrów sześciennych odpadów, tj. ok. 47 900 Mg. Prace trwały do dnia 20 października 2023 r., skutkiem czego wykonawca usunął i zagospodarował łącznie 59 340,534 Mg odpadów, tj. o 11 440,534 Mg więcej niż wynikało to z szacunków.
Wykonawcą II etapu projektu polegającego na remediacji i rekultywacji terenu po usunięciu zanieczyszczenia w podstawi odpadów, została firma REMEA sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, z którą Powiat Policki w dniu 1 grudnia 2023 r. podpisał umowę wykonawstwa. W ciągu czterech miesięcy, tj. do dnia 28 marca 2024 r. podmiot w ramach prac remediacyjnych dokonał:
- wydobycia zanieczyszczonego gruntu zidentyfikowanego na terenie nieruchomości, z wyznaczonych w planie remediacji obszarów wymagających przeprowadzenia remediacji;
- powstały odpad w postaci zanieczyszczonej gleby i ziemi w ilości ok. 3 330 Mg, został przekazany do zagospodarowania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
- przeprowadził badania kontrolne w trakcie wykonywania prac, o których mowa powyżej (łącznie pobrano 256 próbek do badań);
- uzupełnił wyrobiska powstałe w wyniku wydobycia zanieczyszczonej ziemi gruntem niezanieczyszczonym.
W ramach prac rekultywacyjnych wykonawca:
- przygotował teren pod prace rekultywacyjne;
- przeprowadził rekultywację techniczną poprzez:
- niwelację terenu,
- nawiezienie materiału ziemistego na warstwę rekultywacyjną w celu odtworzenia warstwy biologicznej w ilości 10 530 Mg;
- przeprowadził rekultywację biologiczną poprzez:
- wysiew traw, do którego zużyto 345 kg mieszanki nasion,
- wykonanie nasadzeń drzew w liczbie 50 szt. gatunków: brzoza brodawkowata, topola czarna, klon jesionolistny, oraz krzewów w liczbie 40 szt. gatunków: ligustr pospolity, bez czarny, głóg dwuszyjkowy,
a także będzie prowadził kompleksowe prace pielęgnacyjne nowoposadzonych drzew i krzewów w okresie 5 lat.
Skutkiem przeprowadzenia prac rekultywacyjnych nowopowstała powierzchnia terenów zielonych wyniosła 2,6105 ha.
Budżet projektu i dofinansowanie
Pierwotnie całkowity koszt projektu szacowany był na kwotę 18 000 861,- złotych, z czego dotacja NFOŚiGW udzielona Powiatowi Polickiego wyniosła 15 300 000,- złotych.
Założona wysokość środków finansowych niezbędnych do realizacji projektu okazała się niewystarczająca, co wynikało ze zmian warunków rynkowych spowodowanych pandemią koronawirusa oraz agresją Rosji na Ukrainę. Wówczas Zarząd Powiatu w Policach podjął decyzję o wystąpieniu do NFOŚiGW o dodatkowe wsparcie finansowe projektu.
W dniu 4 maja 2022 r. pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a Powiatem Polickim został zawarty aneks do umowy z 2021 r., na podstawie którego Powiat Policki otrzymał dodatkowe 10 000 000,- złotych, tym samym całkowita kwota dofinansowania wyniosła 25 300 000,- zł, co stanowiło 85% kwoty przeznaczonej na realizację projektu.
Budżet projektu:
- Całkowity koszt realizacji projektu – 27 379 681,10 zł
- Koszty kwalifikowalne – 23 970 904,10 zł
- Dofinansowanie projektu:
- NFOŚiGW – 20 375 268,48 zł (dotacja)
- Gmina Police – 1 486 054,68 zł (dotacja)
- WFOŚiGW w Szczecinie – 3 130 000,00 zł (pożyczka)
- Wkład własny Powiatu Polickiego – 2 388 357,94 zł.
Podstrona:
Wybrano wykonawców:
I etap projektu
W poniedziałek 17 października 2022 r. podpisano umowę z wykonawcą zadania związanego z usunięciem i zagospodarowaniem odpadów z terenu nieruchomości przy ul. Kamiennej, tj. firmą BFK Polska sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie.
W wydarzeniu oprócz Zarządu Powiatu w Policach: Starosty Polickiego Andrzeja Bednarka, Wicestarosty Polickiego Joanny Napiwodzkiej, Członka Zarządu Powiatu w Policach Beaty Chmielewskiej, wzięli udział Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków, Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski, Przewodniczący Rady Powiatu w Policach Cezary Arciszewski, Burmistrz Polic Władysław Diakun, Zastępca Burmistrza Polic Maciej Greinert, Przewodniczący Rady Miejskiej w Policach Andrzej Rogowski, Skarbnik Powiatu Polickiego Joanna Wawrzycka, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Policach mł. bryg. Piotr Maciejczyk, przedstawiciele Grupy Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A., przedstawiciel firmy BFK Polska Sp. z o.o., Radni Rady Powiatu w Policach oraz naczelnicy i pracownicy Starostwa Powiatowego w Policach.
Po przywitaniu uczestników przez Starostę Polickiego Andrzeja Bednarka, przypominano historię podejmowanych działań dotyczących usunięcia niewłaściwie składowanych odpadów.
Ten problem zaczął się w 2009 roku. Mimo dwukrotnych sprzeciwów Gminy Police, ówczesny Zarząd Powiatu w Policach podpisał umowy dzierżawy i na odzyskiwanie odpadów. Zostaliśmy z górą śmieci i bez szans na windykację. Przez kolejne lata nie można było rozwiązać tego problemu - mówił Starosta Policki Andrzej Bednarek.
W 2015 roku Zarząd Powiatu w Policach stworzył zespół roboczy składający się z przedstawicieli Powiatu Polickiego i Gminy Police.
W 2018 roku rozpoczęliśmy rozmowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a w 2021 roku podpisaliśmy umowę na kwotę 15 milionów 300 tysięcy złotych i pojawiła się realna szansa by rozwiązać ten problem. Niestety trzy kolejne rozstrzygnięcia przetargów nie przyniosły rezultatów. Następnie podpisaliśmy aneks do umowy na kolejne 10 milionów złotych. Łączna kwota dofinansowania wyniosła 25 milionów 300 tysięcy złotych - dodał Starosta Policki Andrzej Bednarek.
Bezpośrednim celem projektu jest osiągnięcie stanu, który nie będzie zagrażał człowiekowi i środowisku, poprzez usunięcie i zagospodarowanie niewłaściwie składowanych odpadów na terenie nieruchomości zlokalizowanych w Policach przy ul. Kamiennej oraz przywrócenie wartości użytkowych zanieczyszczonego terenu i nadanie mu nowych funkcji związanych ze zwiększeniem powierzchni biologicznie czynnej poprzez powstanie terenu zielonego w mieście Police - mówiła Wicestarosta Policki Joanna Napiwodzka.
To kolejne zadanie w Powiecie Polickim, które uzyskało dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wcześniej dofinansowania na poprawę jakości życia otrzymali Gmina Police, Gmina Dobra, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Policach, a także Powiat Policki na inne zadanie - mówił Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków, Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski.
II etap projektu
W piątek 1 grudnia 2023 r. podpisano umowę z wykonawcą zadania związanego z remediacją oraz rekultywacją zanieczyszczonego terenu w Policach przy ul. Kamiennej, tj. firmą REMEA sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.
Niezwłocznie po tym wydarzenia podmiot przystąpił do prac w terenie.
W tym etapie projektu wykonawca, w ramach prac remediacyjnych dokonał:
- wydobycia zanieczyszczonego gruntu zidentyfikowanego na terenie nieruchomości, z wyznaczonych w planie remediacji obszarów wymagających przeprowadzenia remediacji;
- powstały odpad w postaci zanieczyszczonej gleby i ziemi w ilości ok. 3 330 Mg, został przekazany do zagospodarowania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
- przeprowadził badania kontrolne w trakcie wykonywania prac, o których mowa powyżej (łącznie pobrano 256 próbek do badań);
- uzupełnił wyrobiska powstałe w wyniku wydobycia zanieczyszczonej ziemi gruntem niezanieczyszczonym;
W ramach prac rekultywacyjnych wykonawca:
- przygotował teren pod prace rekultywacyjne;
- przeprowadził rekultywację techniczną poprzez:
- niwelację terenu,
- nawiezienie materiału ziemistego na warstwę rekultywacyjną w celu odtworzenia warstwy biologicznej w ilości 10 530 Mg;
- przeprowadził rekultywację biologiczną poprzez:
- wysiew traw, do którego zużyto 345 kg mieszanki nasion,
- wykonanie nasadzeń drzew w liczbie 50 szt. gatunków: brzoza brodawkowata, topola czarna, klon jesionolistny, oraz krzewów w liczbie 40 szt. gatunków: ligustr pospolity, bez czarny, głóg dwuszyjkowy,
a także będzie prowadził kompleksowe prace pielęgnacyjne nowoposadzonych drzew i krzewów w okresie 5 lat.
Skutkiem przeprowadzenia prac rekultywacyjnych na obszarze 4,6158 ha powstała dodatkowa powierzchnia terenów zielonych o areale 2,6105 ha.
